ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေလး
တစ္ေယာက္ သူ႕ရဲ႕အေဆာင္ အခန္းေလးထဲမွာ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ဝက္ဘ္ ဆိုက္တစ္ခုက
ကမ႓ာႀကီးကုိ အရင္က မ႐ွိခဲ့ဖူးတဲ့ ေပါင္းစည္း ဆက္သြယ္မႈမ်ဳိး ျဖစ္သြားေစခဲ့
ပါတယ္။ သူက ကမ႓ာႀကီး တစ္ခုလုံးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာေတြဆီ
မုိဘုိင္းအသုံး အေဆာင္ေတြဆီ ပုိ႔ေဆာင္ေပးရင္း အလွမ္းကြာေဝးမႈေတြကုိ
က်ဳံ႕ပစ္လုိက္ပါတယ္။ သူက တစ္ျခားလူ ဟုတ္ႏုိင္႐ုိးလား Facebook ကုိ
ေမြးဖြားေပးခဲ့သူ Mark Zuckerberg ပါပဲ။
Facebook ရဲ႕ကနဦး ေျခလွမ္းေတြက ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ေကာလိပ္ေတြက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူေတြအတြက္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး စကားစမည္ ေျပာဆုိရာ အေၾကာင္းအရာေတြ မွ်ေဝရာ အခ်က္အခ်ာေနရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် Facebook ဆုိတာ လူမႈဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္အျဖစ္ကေန ေန႕စဥ္ လူမႈဘဝအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ အသြင္ေျပာင္းလဲ လာခဲ့ပါၿပီ။
အခုဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ Facebook Timeline ကို တစ္ေန႔ေလာက္ ဝင္မၾကည့္ဘဲ ေနႏိုင္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲ ေနပါၿပီ။ Facebook ဟာ Social Network တစ္ခုဆုိတာထက္ ပုိမုိသာလြန္တဲ့ အေျခအေနအျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အရင္းေတြထဲက အခ်ဳိ႕ကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ စုိးမုိးအုပ္ခ်ဳပ္သူ မရွိတဲ့ႏုိင္ငံ
Facebook ဟာ လစဥ္အသုံးျပဳသူ ၁.၄၄ ဘီလ်ံ႐ွိတဲ့ လူမႈအသုိင္းအဝုိင္းႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေနပါၿပီ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Facebook ဟာတ႐ုတ္နဲ႕ အိႏၵိယတုိ႔ကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လူဦးေရ အမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံႀကီး တစ္ႏုိင္ငံလုိ႔ပင္ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ ေနထုိင္သူေတြဟာ အခ်င္းခ်င္းမွ်ေဝမႈေတြ ေဝဖန္မႈေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ေျမာက္ျမားစြာ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Facebook ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ လူတုိင္းဟာ တူညီတဲ့ Power ႐ွိၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ Power လဲဆုိေတာ့ Status, Share, Like, Comment တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ ေခါင္းေဆာင္မရွိဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစုိးရတစ္ရပ္ မရွိဘူး။ အခြင့္ထူးခံ အတန္းအစား မရွိဘူး။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ အားလုံးဟာ သမၼတတစ္ဦးပမာ Power ရွိၾကပါတယ္။ ဒါဟာ မက္ေမာႏွစ္သက္ဖြယ္ မေကာင္းေပဘူးလား။ Facebook ဟာ အတုအေယာင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံပါ။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ကယ့္ လူသားေတြ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။
၂။ လူမႈအက်ဳိးျပဳ အကူအညီ
အျခား Social Network ေတြမွာ မ႐ွိႏုိင္တဲ့ feature ေတြကုိ Facebook က တီထြင္ဆန္းသစ္ ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ရာက္တဲ့ေနရာ ေဒသေတြမွာ ေရာက္ရွိနသူေတြအတြက္ အလြန္အေထာက္အကူျပဳတဲ့ feature ေတြကုိ Facebook ကဖန္တီး ေပးထားပါတယ္။ Facebook က ဖန္တီးေပးထားတဲ့ 'Safety check' ဆုိရင္ အကယ္၍ သင္ဟာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ ေဒသမွာ ေရာက္ရွိေနခဲ့ရင္ သင့္ရဲ႕ေဘးကင္း လံုၿခဳံမႈ အေျခအေနကုိ 'Safety check' ကေနတစ္ဆင့္ မိသားစုနဲ႕ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြကုိ သိေစႏုိင္ပါတယ္။
ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈ ရွိနတယ္ဆုိရင္ 'Safety check' မွာ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက 'I am safe' ဆုိတာေလးကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆုိရင္ သင့္ရဲ႕မိသားစုနဲ႔ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ သင္ေဘးကင္း လုံၿခဳံစြာ ရွိနတယ္ဆုိတာ Facebook ကေနတစ္ဆင့္ သိႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ ေဒသမွာ ေရာက္ရွိနတဲ့ သင့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈ အေျခအေနကုိလည္း 'Safety check' ကေန သင္ကုိယ္တုိင္ သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Facebook က ဖန္တီးေပးထားတဲ့ 'Donate button' ဟာလည္း ကမ႓ာတစ္ဝန္း သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ အရပ္ေဒသေတြအတြက္ အလြန္အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကမၻာ့ေနရာ ေဒသတစ္ခုမွာ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့အခါ Facebook က အသုံးျပဳေတြရဲ႕ Timeline မွာ 'Donate button' ကုိ ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ အလွဴေငြ နည္းမ်ားမဆုိ ပါဝင္လွဴဒါန္း ႏုိင္ပါတယ္။ Facebook အသုံးျပဳသူ ဦးေရဟာ ဘီလ်ံနဲ႔ခ်ီၿပီး ႐ိွတာေၾကာင့္ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေဒၚလာမွ်သာ လွဴဒါန္းမယ္ ဆုိရင္ေတာင္ ႀကီးမားလွတဲ့ လွဴဒါန္းေငြ ပမာဏကုိ ရ႐ွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ Facebook ရဲ႕ထိေရာက္လွတဲ့ လူမႈအက်ဳိးျပဳ အစီအစဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
၃။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေစ်းကြက္ မဟာဗ်ဴဟာ
Facebook ရဲ႕အကူအညီနဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ တုိးတက္ ေအာင္ျမင္လာတာ မနည္းလွပါဘူး။ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေၾကာ္ျငာ႐ွင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဝင္ေငြ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ Facebook ေၾကာင့္ ရရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြအေနနဲ႕ Facebook ေပၚမွာ ေၾကာ္ျငာျခင္းက သူတုိ႔ရဲ႕ေၾကာ္ျငာကုိ သိေစခ်င္တဲ့ လူေတြဆီကုိ အတိအက် သိရွိေစႏုိင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္။ Facebook မွာ ေၾကာ္ျငာမယ္ဆုိရင္ ေနရာေဒသ၊ ဘာသာစကား၊ အသက္အ႐ြယ္၊ ေယာက္်ားမိန္းမ စသျဖင့္ ေၾကာ္ျငာျမင္ေတြ႕ ႏိုင္တဲ့ပုံစံကုိ စိတ္ႀကဳိက္ေရြးခ်ယ္လုိ႔ ရပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း Facebook တစ္ခုတည္းနဲ႕ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ကမ႓ာတစ္ဝန္း စီးပြားေရးက႑မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၂၇ ဘီလ်ံ ရွာဖြႏုိင္ခဲ့သလုိ အလုပ္အကုိင္ ေနရာေပါင္း ၄.၅ သန္းကုိလည္း ဖန္တီးေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
၄။ စြဲလမ္းမႈ
ဒါကေတာ့ Facebook ရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ Facebook အသုံးျပဳ သူေတြဟာ Facebook ကုိ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ စြဲလမ္းမႈ ပုိမ်ားလာတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ကမ႓ာတစ္ဝန္းက Facebook အသုံးျပဳသူ ဦးေရဟာ ၉၃၆ သန္းရွိပါတယ္။ လူငယ္အမ်ားစုဟာ သူတုိ႔ရဲ႕တစ္ေန႔တာကုိ Facebook နဲ႔စတင္ ေလ့ရွိပါတယ္။ Facebook ကုိေန႔စဥ္ အသုံးျပဳသူေတြဟာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္ရက္မွာ ၄၂ မိနစ္ၾကာနဲ႕ တစ္လမွာ မိနစ္ ၇၀၀ ေက်ာ္ၾကာ Facebook ေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ေလ့ ရွိပါတယ္။ Facebook မွာ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ပမာဏအလြန္ ႀကီးမားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ အခ်င္းခ်င္း မွ်ေဝၾက၊ ပုိ႔ေပးၾကတာကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အသုံးျပဳသူေတြရဲဲ႕ Facebook အေပၚစြဲလမ္းမႈကုိ ျမင္သာပါတယ္။
Facebook စြဲလမ္းမႈဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ေစပါတယ္။ အဆုိးဆုံးကေတာ့ ဒီလုိစိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရး ထိခုိက္ႏုိင္တယ္ ဆုိတာကုိ အသုံးျပဳသူေတြက လက္ေတြ႕မွာ နားလည္သေဘာေပါက္ လက္ခံမႈမရွိတာဘဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ Facebook အသုံးျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္ လူသုံးဦးမွာ တစ္ဦးဟာ မနာလုိဝန္တုိစိတ္ေတြ ပုိၿပီးျဖစ္လာတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ Facebook ကုိ စြဲလမ္းေနသူေတြဟာ လက္ေတြ႕ဘဝမွာ အထီးက်န္သလုိ ခံစားလာရပါတယ္။
Facebook စြဲလမ္းသူေတြဟာ Facebook notification ကုိအဆက္မျပတ္ ၾကည့္ေလ့ရွိပီး သူတုိ႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ noticafication နည္းလာတဲ့အခါ စိတ္ဓာတ္က် တတ္ပါတယ္။ Facebook စြဲလမ္းသူေတြဟာ အင္တာနက္ အသုံးမျပဳတဲ့ အခ်ိန္မွာပင္ Faccebook ေပၚက Comment နဲ႔ Like ေတြဆီစိတ္က ေရာက္ေနတတ္ပါတယ္။ Facebook စြဲလမ္းသူ အခ်ဳိ႕ဆုိရင္ အစားအေသာက္ မမွန္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ျဖစ္ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Facebook ကုိ အသုံးျပဳပါ။ သို႔ေသာ္ မသုံးရမေနႏုိင္ မျဖစ္ပါေစနဲ႔လုိ႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြက အႀကံျပဳထားပါတယ္။
၅။ တစ္ကမ႓ာလုံးကုိ လႊမ္းၿခံဳထားတဲ့ သတင္းဌာန
Facebook ဟာ ကမၻာေပၚမွာ အလြန္ႏိုးၾကားလွတဲ့ လူမႈအဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ အိပ္စက္သြားျခင္း မရွိပါဘူး။ ေန႔ညအခ်ိန္ ကြာျခားတဲ့ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက အသုံးျပဳသူေတြေၾကာင့္ Facebook ဟာအခ်ိန္တုိင္းမွာ ႏုိးၾကားေနပါတယ္။ ကမ႓ာ့တစ္ဝန္း ေနရာေဒသ အသီးသီးက သတင္းျဖစ္ရပ္ မ်ဳိးစုံကုိ Facebook ေပၚမွာ မိနစ္ပုိင္း၊ နာရီပုိင္းအတြင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက ေနာက္ဆုံးရ သတင္းေတြကုိ တီဗီဖြင့္ၾကည့္ဖုိ႔မလုိ၊ ေနာက္တစ္ေန႔ သတင္းစာေစာင့္ဖတ္ဖုိ႔ မလုိဘဲ Facebook ေပၚမွာ အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ သိႏုိင္ပါတယ္။
သတင္းဌာနေတြမွာ ေဖာ္ျပေလ့မ႐ွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ သတင္းဓာတ္ပုံ ေတြကုိပင္ Facebook ေပၚမွာေတာ့ ျမင္ေတြ႕ဖတ္႐ႈ ႏုိင္ပါတယ္။ ရာဇာဝတ္မႈ တစ္ခုခုနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သက္ေသ အေထာက္အထား ေပးခ်င္ရင္ေတာင္မွ သတင္းဌာနကုိ သြားစရာမလုိပါဘူး။ သင့္ရဲ႕ Facebook Timeline မွာ လႊင့္တင္လုိက္႐ုံနဲ႔ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကုိ သိရွိသြားေစ ႏုိင္ပါတယ္။ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက သတင္းဌာနေတြ မေဖာ္ျပႏုိင္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လိမ္လည္မႈေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြကုိပင္ Facebook မွာျမင္ေတြ႕ သိရွိႏုိင္ပါတယ္။
Facebook ဟာ သတင္းေတြ စုံလင္လြန္းလွတဲ့ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာျခင္းက သတင္းဌာန ေတြအတြက္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေစတာ အမွန္ပါပဲ။ သတင္းဌာနေတြက သတင္းျဖစ္ရပ္ တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပဖုိ႔ျပင္ဆင္ ေနခ်ိန္မွာပဲ ဒီသတင္းဟာ Facebook ေပၚက လူေတြသိ႐ွိၿပီးသား ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီလုိျဖစ္ေနတာကုိ အဆင္ေျပေစဖုိ႔အတြက္ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက သတင္းဌာန အားလုံးနီးပါးဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ Facebook Page ေတြ ျပဳလုပ္ထားရၿပီး သတင္းျဖစ္ရပ္ တစ္ခုခုျဖစ္တုိင္း သူတုိ႔ရဲ႕ Facebook Page ကေနတစ္ဆင့္ Facebook အသုံးျပဳသူေတြကုိ သိရွိေစတဲ့နည္းလမ္းကုိ ေဆာင္႐ြက္ေနၾက ရပါတယ္။
-ေကေဂ်
Facebook ရဲ႕ကနဦး ေျခလွမ္းေတြက ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ေကာလိပ္ေတြက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူေတြအတြက္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး စကားစမည္ ေျပာဆုိရာ အေၾကာင္းအရာေတြ မွ်ေဝရာ အခ်က္အခ်ာေနရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် Facebook ဆုိတာ လူမႈဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္အျဖစ္ကေန ေန႕စဥ္ လူမႈဘဝအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ အသြင္ေျပာင္းလဲ လာခဲ့ပါၿပီ။
အခုဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ Facebook Timeline ကို တစ္ေန႔ေလာက္ ဝင္မၾကည့္ဘဲ ေနႏိုင္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲ ေနပါၿပီ။ Facebook ဟာ Social Network တစ္ခုဆုိတာထက္ ပုိမုိသာလြန္တဲ့ အေျခအေနအျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အရင္းေတြထဲက အခ်ဳိ႕ကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ စုိးမုိးအုပ္ခ်ဳပ္သူ မရွိတဲ့ႏုိင္ငံ
Facebook ဟာ လစဥ္အသုံးျပဳသူ ၁.၄၄ ဘီလ်ံ႐ွိတဲ့ လူမႈအသုိင္းအဝုိင္းႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေနပါၿပီ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Facebook ဟာတ႐ုတ္နဲ႕ အိႏၵိယတုိ႔ကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လူဦးေရ အမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံႀကီး တစ္ႏုိင္ငံလုိ႔ပင္ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ ေနထုိင္သူေတြဟာ အခ်င္းခ်င္းမွ်ေဝမႈေတြ ေဝဖန္မႈေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ေျမာက္ျမားစြာ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Facebook ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ လူတုိင္းဟာ တူညီတဲ့ Power ႐ွိၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ Power လဲဆုိေတာ့ Status, Share, Like, Comment တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ ေခါင္းေဆာင္မရွိဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစုိးရတစ္ရပ္ မရွိဘူး။ အခြင့္ထူးခံ အတန္းအစား မရွိဘူး။ Facebook ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးမွာ အားလုံးဟာ သမၼတတစ္ဦးပမာ Power ရွိၾကပါတယ္။ ဒါဟာ မက္ေမာႏွစ္သက္ဖြယ္ မေကာင္းေပဘူးလား။ Facebook ဟာ အတုအေယာင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံပါ။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ကယ့္ လူသားေတြ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။
၂။ လူမႈအက်ဳိးျပဳ အကူအညီ
အျခား Social Network ေတြမွာ မ႐ွိႏုိင္တဲ့ feature ေတြကုိ Facebook က တီထြင္ဆန္းသစ္ ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ရာက္တဲ့ေနရာ ေဒသေတြမွာ ေရာက္ရွိနသူေတြအတြက္ အလြန္အေထာက္အကူျပဳတဲ့ feature ေတြကုိ Facebook ကဖန္တီး ေပးထားပါတယ္။ Facebook က ဖန္တီးေပးထားတဲ့ 'Safety check' ဆုိရင္ အကယ္၍ သင္ဟာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ ေဒသမွာ ေရာက္ရွိေနခဲ့ရင္ သင့္ရဲ႕ေဘးကင္း လံုၿခဳံမႈ အေျခအေနကုိ 'Safety check' ကေနတစ္ဆင့္ မိသားစုနဲ႕ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြကုိ သိေစႏုိင္ပါတယ္။
ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈ ရွိနတယ္ဆုိရင္ 'Safety check' မွာ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက 'I am safe' ဆုိတာေလးကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆုိရင္ သင့္ရဲ႕မိသားစုနဲ႔ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ သင္ေဘးကင္း လုံၿခဳံစြာ ရွိနတယ္ဆုိတာ Facebook ကေနတစ္ဆင့္ သိႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ ေဒသမွာ ေရာက္ရွိနတဲ့ သင့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈ အေျခအေနကုိလည္း 'Safety check' ကေန သင္ကုိယ္တုိင္ သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Facebook က ဖန္တီးေပးထားတဲ့ 'Donate button' ဟာလည္း ကမ႓ာတစ္ဝန္း သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ အရပ္ေဒသေတြအတြက္ အလြန္အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကမၻာ့ေနရာ ေဒသတစ္ခုမွာ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္တဲ့အခါ Facebook က အသုံးျပဳေတြရဲ႕ Timeline မွာ 'Donate button' ကုိ ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ အလွဴေငြ နည္းမ်ားမဆုိ ပါဝင္လွဴဒါန္း ႏုိင္ပါတယ္။ Facebook အသုံးျပဳသူ ဦးေရဟာ ဘီလ်ံနဲ႔ခ်ီၿပီး ႐ိွတာေၾကာင့္ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေဒၚလာမွ်သာ လွဴဒါန္းမယ္ ဆုိရင္ေတာင္ ႀကီးမားလွတဲ့ လွဴဒါန္းေငြ ပမာဏကုိ ရ႐ွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ Facebook ရဲ႕ထိေရာက္လွတဲ့ လူမႈအက်ဳိးျပဳ အစီအစဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
၃။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေစ်းကြက္ မဟာဗ်ဴဟာ
Facebook ရဲ႕အကူအညီနဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ တုိးတက္ ေအာင္ျမင္လာတာ မနည္းလွပါဘူး။ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေၾကာ္ျငာ႐ွင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဝင္ေငြ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ Facebook ေၾကာင့္ ရရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြအေနနဲ႕ Facebook ေပၚမွာ ေၾကာ္ျငာျခင္းက သူတုိ႔ရဲ႕ေၾကာ္ျငာကုိ သိေစခ်င္တဲ့ လူေတြဆီကုိ အတိအက် သိရွိေစႏုိင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္။ Facebook မွာ ေၾကာ္ျငာမယ္ဆုိရင္ ေနရာေဒသ၊ ဘာသာစကား၊ အသက္အ႐ြယ္၊ ေယာက္်ားမိန္းမ စသျဖင့္ ေၾကာ္ျငာျမင္ေတြ႕ ႏိုင္တဲ့ပုံစံကုိ စိတ္ႀကဳိက္ေရြးခ်ယ္လုိ႔ ရပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း Facebook တစ္ခုတည္းနဲ႕ ဆက္ႏြယ္ၿပီး ကမ႓ာတစ္ဝန္း စီးပြားေရးက႑မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၂၇ ဘီလ်ံ ရွာဖြႏုိင္ခဲ့သလုိ အလုပ္အကုိင္ ေနရာေပါင္း ၄.၅ သန္းကုိလည္း ဖန္တီးေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
၄။ စြဲလမ္းမႈ
ဒါကေတာ့ Facebook ရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ Facebook အသုံးျပဳ သူေတြဟာ Facebook ကုိ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ စြဲလမ္းမႈ ပုိမ်ားလာတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ကမ႓ာတစ္ဝန္းက Facebook အသုံးျပဳသူ ဦးေရဟာ ၉၃၆ သန္းရွိပါတယ္။ လူငယ္အမ်ားစုဟာ သူတုိ႔ရဲ႕တစ္ေန႔တာကုိ Facebook နဲ႔စတင္ ေလ့ရွိပါတယ္။ Facebook ကုိေန႔စဥ္ အသုံးျပဳသူေတြဟာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္ရက္မွာ ၄၂ မိနစ္ၾကာနဲ႕ တစ္လမွာ မိနစ္ ၇၀၀ ေက်ာ္ၾကာ Facebook ေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ေလ့ ရွိပါတယ္။ Facebook မွာ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ပမာဏအလြန္ ႀကီးမားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ အခ်င္းခ်င္း မွ်ေဝၾက၊ ပုိ႔ေပးၾကတာကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အသုံးျပဳသူေတြရဲဲ႕ Facebook အေပၚစြဲလမ္းမႈကုိ ျမင္သာပါတယ္။
Facebook စြဲလမ္းမႈဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ေစပါတယ္။ အဆုိးဆုံးကေတာ့ ဒီလုိစိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရး ထိခုိက္ႏုိင္တယ္ ဆုိတာကုိ အသုံးျပဳသူေတြက လက္ေတြ႕မွာ နားလည္သေဘာေပါက္ လက္ခံမႈမရွိတာဘဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ Facebook အသုံးျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္ လူသုံးဦးမွာ တစ္ဦးဟာ မနာလုိဝန္တုိစိတ္ေတြ ပုိၿပီးျဖစ္လာတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ Facebook ကုိ စြဲလမ္းေနသူေတြဟာ လက္ေတြ႕ဘဝမွာ အထီးက်န္သလုိ ခံစားလာရပါတယ္။
Facebook စြဲလမ္းသူေတြဟာ Facebook notification ကုိအဆက္မျပတ္ ၾကည့္ေလ့ရွိပီး သူတုိ႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ noticafication နည္းလာတဲ့အခါ စိတ္ဓာတ္က် တတ္ပါတယ္။ Facebook စြဲလမ္းသူေတြဟာ အင္တာနက္ အသုံးမျပဳတဲ့ အခ်ိန္မွာပင္ Faccebook ေပၚက Comment နဲ႔ Like ေတြဆီစိတ္က ေရာက္ေနတတ္ပါတယ္။ Facebook စြဲလမ္းသူ အခ်ဳိ႕ဆုိရင္ အစားအေသာက္ မမွန္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ျဖစ္ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Facebook ကုိ အသုံးျပဳပါ။ သို႔ေသာ္ မသုံးရမေနႏုိင္ မျဖစ္ပါေစနဲ႔လုိ႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြက အႀကံျပဳထားပါတယ္။
၅။ တစ္ကမ႓ာလုံးကုိ လႊမ္းၿခံဳထားတဲ့ သတင္းဌာန
Facebook ဟာ ကမၻာေပၚမွာ အလြန္ႏိုးၾကားလွတဲ့ လူမႈအဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ Facebook ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ အိပ္စက္သြားျခင္း မရွိပါဘူး။ ေန႔ညအခ်ိန္ ကြာျခားတဲ့ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက အသုံးျပဳသူေတြေၾကာင့္ Facebook ဟာအခ်ိန္တုိင္းမွာ ႏုိးၾကားေနပါတယ္။ ကမ႓ာ့တစ္ဝန္း ေနရာေဒသ အသီးသီးက သတင္းျဖစ္ရပ္ မ်ဳိးစုံကုိ Facebook ေပၚမွာ မိနစ္ပုိင္း၊ နာရီပုိင္းအတြင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက ေနာက္ဆုံးရ သတင္းေတြကုိ တီဗီဖြင့္ၾကည့္ဖုိ႔မလုိ၊ ေနာက္တစ္ေန႔ သတင္းစာေစာင့္ဖတ္ဖုိ႔ မလုိဘဲ Facebook ေပၚမွာ အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ သိႏုိင္ပါတယ္။
သတင္းဌာနေတြမွာ ေဖာ္ျပေလ့မ႐ွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ သတင္းဓာတ္ပုံ ေတြကုိပင္ Facebook ေပၚမွာေတာ့ ျမင္ေတြ႕ဖတ္႐ႈ ႏုိင္ပါတယ္။ ရာဇာဝတ္မႈ တစ္ခုခုနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သက္ေသ အေထာက္အထား ေပးခ်င္ရင္ေတာင္မွ သတင္းဌာနကုိ သြားစရာမလုိပါဘူး။ သင့္ရဲ႕ Facebook Timeline မွာ လႊင့္တင္လုိက္႐ုံနဲ႔ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကုိ သိရွိသြားေစ ႏုိင္ပါတယ္။ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက သတင္းဌာနေတြ မေဖာ္ျပႏုိင္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လိမ္လည္မႈေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြကုိပင္ Facebook မွာျမင္ေတြ႕ သိရွိႏုိင္ပါတယ္။
Facebook ဟာ သတင္းေတြ စုံလင္လြန္းလွတဲ့ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာျခင္းက သတင္းဌာန ေတြအတြက္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေစတာ အမွန္ပါပဲ။ သတင္းဌာနေတြက သတင္းျဖစ္ရပ္ တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပဖုိ႔ျပင္ဆင္ ေနခ်ိန္မွာပဲ ဒီသတင္းဟာ Facebook ေပၚက လူေတြသိ႐ွိၿပီးသား ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီလုိျဖစ္ေနတာကုိ အဆင္ေျပေစဖုိ႔အတြက္ ကမ႓ာတစ္ဝန္းက သတင္းဌာန အားလုံးနီးပါးဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ Facebook Page ေတြ ျပဳလုပ္ထားရၿပီး သတင္းျဖစ္ရပ္ တစ္ခုခုျဖစ္တုိင္း သူတုိ႔ရဲ႕ Facebook Page ကေနတစ္ဆင့္ Facebook အသုံးျပဳသူေတြကုိ သိရွိေစတဲ့နည္းလမ္းကုိ ေဆာင္႐ြက္ေနၾက ရပါတယ္။
-ေကေဂ်
Internet Journal
