1 ) Avoid public WiFi when possible
Public Wifi ေတြဟာလႈံျခဳံမႈမရွိဘူးလို႕ တစ္ထစ္ခ်ေျပာတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ဆီမွာ ေခတ္စား လာေတာ့မယ့္ Onlin Banking စနစ္ေတြကိုသုံးေတာ့မယ္ဆို ဒီလို Public Wifi field ေတြမွာ အသုံးျပဳတာဟာ အႏၱရယ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိမိအိမ္က ဖုန္းData plan နဲ႕သုံးျခင္းက ပိုစိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ public wifi ဆိုတာ လူေပါင္းမ်ားစြာသုံးၾကတာျဖစ္လို႕ စိတ္ခ်လို႕ လုံး၀မရ ပါ..သာမန္ အသုံးျပဳတာေလာက္က ကိစၥမရွိေပမယ့္ Banking စနစ္ေတြသုံးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စိတ္မခ်ရပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း cyber security သမားမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ သင့္ရဲ႕အေရးၾကီးအခ်က္အလက္ေတြ အြန္လိုင္းမွာသုံးရ ေတာ့မယ္ဆိုရင္ သင့္ password ေတြဟာ bank's sever ဆီကို ပို႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိ private ေပၚမွာသာလုပ္ေဆာင္ျခင္းက အႏၱရယ္ကင္းပါတယ္။
2 ) Disable app downloads from unknown sources
ဒီအခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံက လူေတြနဲ႕သိပ္မကိုက္ပါဘူး။ အျပင္က app ေတြဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ တို႕အတြက္မျဖစ္မေနသုံးၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ unknonwn sources ကို မအြန္ဘဲမထားနိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီရဲ႕အက်ိဳးဆက္ေတြကလည္းရွိေနပါတယ္။ Android market က app ေတြဟာ တစ္ခ်ိန္လုံး လုံျခဳံေရးျမင့္မားစြာေစာင့္ၾကည့္ေနတာျဖစ္ၿပီး user ေတြကို အနည္းငယ္ အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတာနဲ႕ မားကက္မွ လုံး၀ဖ်က္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ဒီေတာ့. မားကက္မွ တရား၀င္ေဒါင္းလုပ္ယူတဲ့ app ေတြဟာ အႏၱရယ္မရွိပါဘူး။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲအျပင္ကေကာင္ေတြ ယူမယ္ဆိုရင္ေတာ့ malware အႏၱရယ္ေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။app ေနာက္ကြယ္ကထည့္ေပးလုိက္တဲ့ code အခ်ိဳ႕ကေန user အခ်က္အလက္ေတြ ကိုရယူသြားတာမ်ိဳးေတြပါ။ ဒီေတာ့ ျခဳံေျပာရရင္ေတာ့ မားကက္မွ app မ်ားကိုသုံးစြဲျခင္းကသာ အေကာင္း ဆုံးျဖစ္ပါတယ္။
3 ) Download an anti-malware app
PC မွာထြက္သမွ် anti malware တိုင္းလိုလို Android version အတြက္ထြက္ရွိၾကပါတယ။္ ဥပမာ Kaspersky,AVG,Avast and Norton တို႕လိုပါ။ ဒါေပမယ့္ဒိေကာင္ေတြသုံးေနရင္လည္း မိမိဖုန္းRun နဲ႕ကိုက္ညီတဲ့ app ကိုေရြးခ်ယ္မွ အဆင္ေျပတာပါ။ဒါမွမဟုတ္ရင္ စက္ေလးေစျပန္ပါတယ္။4 ) Keep all sensitive data behind an extra encryption layer
မိမိအေရးၾကီးတဲ့ note ေတြကိုဖုန္းမွာထားမယ္ဆိုရင္လည္း encryption လုပ္ထားဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ app ေတြအမ်ားၾကီးပါ။ mSecure or File Hide Expert တို႕လိုမ်ိဳးေတြကိုေျပာတာပါ။5 ) Always Use Chrome browser
Android ဆိုတာ Google ကထုတ္တာပါ။ဒါေၾကာင့္ OS မွာပါလာတဲ့ မူရင္း Browser Chrome ကိုသုံးျခင္းက သင့္ကိုပိုမိုလုံျခဳံေစမွာပါ။ မိုဘုိင္းမွာပါတဲ့ chrome က ပိုမို လုံျခဳံေအာင္ျပဳလုပ္ထား တယ္လိုလည္း Google ကဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Google service မပါတဲ့ ဖုန္းေတြမွာေတာ့ Chrome ကို default ပါမလာပါဘူး။ ဒါေတြကေတာ့ မိမိ android ကို လႈံျခဳံစြာ သုံးႏိုင္ဖို႕အၾကံျပဳခ်က္ေတြထဲက အခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ Begineer ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။
ဆက္လက္ေရးပါဦးမည္
By Hanwailinn.hanwailinn
Blogging at sayyoethe.blogspot.com
www.facebook.com/hanwailinn.hanwailinn
By Hanwailinn.hanwailinn
Blogging at sayyoethe.blogspot.com
www.facebook.com/hanwailinn.hanwailinn
